Hij werd bij HP/De Tijd binnengehaald om het blad weer nieuwe levensadem te geven in het veranderde medialandschap. Jan Dijkgraaf schroomt daarbij niet om onorthodoxe middelen in te zetten en spaart eveneens geen tenen. Tot nu toe lijken de cijfers het gelijk aan zijn kant te plaatsen. Maar zal dat in de toekomst ook zo blijven?
Voor het goede doel (Twitterveiling ten behoeve van Haïti) mocht Trendwatcher Lieke Lamb een video-interview afnemen met hoofdredacteur Jan Dijkgraaf. Het openhartige gesprek is hier te bekijken.
Je werd bij HP/De Tijd aangetrokken als hoofdredacteur. Wat voel je jezelf: manager, marketeer, verkoper, journalist?
Alle beroepen die je noemt zitten er een beetje in en meer. Zelfs hoer. Eén ding zijn is jaren ’90.
Waarom ben juist jij door HP/De Tijd aangetrokken als hoofdredacteur?
Om het te laten overleven. HP/De Tijd draaide meer dan een miljoen per jaar verlies. Bij een middelgrote uitgever gaan dan toch de alarmbellen rinkelen. Daarnaast ging de oplage omlaag en liepen ook de advertenties sterk terug. Dan staat een middelgrote uitgeverij voor de keuze: stoppen met dit blaadje of niet en dan vliegen er ander soort types binnen dan normaal bij dit soort bladen zitten.
Dat werd jij dus. Maar niet voor iedereen een logische keuze. Je aanstelling stuitte op nogal wat verzet. Deed dat je wat?
Formeel moet je je er iets van aantrekken omdat er benoemingsprocedures zijn. Maar op het moment dat de directie me vraagt deze klus voor hen te doen en ik vertrouwen heb in de mogelijkheden die de directie me biedt, maakt het mij niets uit wat de redactie ervan vindt. Ik kom daar tenslotte omdat het slecht ging, als het goed ging hadden ze mij niet nodig.
En heb je deze eerste periode je belofte waargemaakt?
Al gaan de adverteerders nog niet hard genoeg, met de lezersaantallen gaat het uitstekend. We hebben tweejaarlijkse-doelstellingen en die van vorig jaar hebben we ruim gehad en het verlies hebben we heel fors teruggebracht.
Er zijn nogal wat veranderingen doorgevoerd. Is het blad beter geworden?
Voor een nieuwe doelgroep zeker. Wel durf ik te zeggen dat het voor de ouderwetse doelgroep minder is geworden. Zo is de ‘hogere cultuur’ in het blad teruggegaan van 50 naar 10 procent. Maar al dit soort opiniebladen zijn het slechter gaan doen de afgelopen jaren dus een koerswijziging is dan nodig. Ik wil er geen Panorama van maken. Wel laat ik me inspireren door bladen zoals bijvoorbeeld Linda en Happinezz en de nieuwe Opzij van Margriet van der Linden.
Er ligt dus wel weer een nieuwe markt en daar duiken we in maar dat betekent dat je wat andere delen van de markt moet afstaan. En ook dat je van bepaalde medewerkers afscheid moet nemen.
Hoe kijk jij naar de nieuwe generatie journalisten?
De jongere generatie wordt opgeleid door de mislukte journalisten van de jaren ’90. Ik vind het opvallend hoe weinig eigen initiatief erbij zit. Er heersen daar nog altijd ouderwetse opvattingen over hoe en waar ze later willen werken. Maar de wereld verandert.
Welke vaardigheden moeten journalisten van de toekomst hebben volgens jou? Moeten ze meer multidisciplinair zijn en bijvoorbeeld ook verstand hebben van techniek?
Uiteindelijk gaat het erom dat je ergens heel veel vanaf weet. Dat kan een specifiek onderwerp zijn of een bepaalde vorm van journalistiek. Dus een specialisme hebben op inhoud of op vorm. En verder moet je alles beheersen. Techniek moet echt geen issue zijn. En journalisten kunnen niet te arrogant zijn om bijvoorbeeld een fototoestel mee te nemen omdat ze daar niet voor opgeleid zouden zijn. De nieuwe journalist kan alles. Zo is de journalist voor internet bijvoorbeeld iemand die 500 RSS-feeds in een uur laat binnen lopen en daar dan de goede voor zijn werk uithaalt. Men zegt altijd dat vrouwen heel goed kunnen Multitasken. In die zin is de journalist van de toekomst ook een vrouw. Al denk ik dat heel veel mannen dat ook kunnen. Met leeftijd heeft het niets te maken. Wel alles met levenshouding. Je moet alles eruit halen dat erin zit. De baantjescultuur stoort me enorm. Je moet initiatief tonen en enthousiast zijn.
Hoe gaan de media zich ontwikkelen. Is er een toekomst voor print, de ‘dode bomen’ zeg maar?
Voor print zie ik genoeg mogelijkheden. Ik vind de term ‘dode bomen’ echt een frustrator. Het gaat om het business model . Zelf ben ik erg voor een rompredactie, zo klein mogelijk, met dan verder veel freelancers. Nieuws zelf heeft geen waarde en ik zie ook niet dat er een business model is dat daar verandering in gaat brengen. Het gaat er dus om wat je ermee doet aan duiding achtergrond, satire en humor.
Hoe ziet het medialandschap er over zeg vijf jaar eruit?
Hetzelfde. Er verdwijnen er een paar en er komen er een paar bij.
Als jij straks in het bejaardenhuis zit, bestaat HP/De Tijd dan nog als blad? Of heb je dan een kindle of E-reader dan wel een robot die je voorleest?
Alles. Papier zal niet weggaan! Als je genoeg moeite blijft doen voor je lezers en interessante content blijft bieden, kan je nog jaren vooruit.
Lieke@BalanceBabes.com