Op de Passend Onderwijs Parade in Zuid Holland 19 maart 2014 mocht ik drie keer een mooi verhaal houden over de toekomst van het onderwijs. Over onder andere de plek van techniek, internet en social media daarin. Maar er was ook de vraag of ik mijn persoonlijke ervaring met het passend onderwijs wilde delen. Daar heb ik over getwijfeld… Ik schreef ooit al wat columns en verder wil ik mezelf niet teveel profileren als gefrustreerde moeder. Maar al ontkom je aan dat laatste uiteindelijk niet, besloot ik dan toch wat van mijn ervaring te delen.
Van mijn vier kinderen zijn er 3 die heel makkelijk nieuwe leerstof opnemen. Omdát ze zo snel leren krijgen ze daar heel lang de tijd voor… wel tot voorbij hun 20ste zullen er alle mogelijkheden zijn met hun neus in de boeken te zitten.
Van mijn vier kinderen is er 1 die met moeite nieuwe leerstof opneemt. Omdát ze zo langzaam leert,krijgt ze daar maar heel beperkt tijd voor… al vanaf haar 13e zijn de boeken grotendeels ingeruild voor praktijklessen
Welk dier hoort er niet bij?.. vroeg de kleutertoets haar ooit: een olifant, nijlpaard, zebra of varken? Omdat zij niet het onderscheid in soort dier maakte (varken is immers een boerderijdier) maar onderscheid in print (een zebra is de enige met strepen) werd het fout gerekend. Het werd het begin van een lange reeks problemen die uiteindelijk de gang naar het speciaal onderwijs inluidde. Ze had een bindweefsel aandoening en dus veel last met de fijne motoriek, was snel moe en had daarbij laag functionerend asperger zo werd ons verteld. Op de reguliere school was geen plek voor haar. Zeker niet op deze. Het was een te grote belasting voor de docenten om zo’n kind erbij te hebben. Ze had er een geweldige externe remedial teacher gehad, (er bestaan geen goede of slechte scholen slechts goede of slechte docenten) Verder was er slecht één juf die op een gegeven moment een diepere interesse in haar en haar problematiek toonde. Die graag met haar wilde werken. Na een paar weken waarin ze ons van alles had gevraagd en onze dochter een paar keer had geobserveerd etc vroeg ze of het goed was dat ze de informatie over onze dochter gebuikte voor haar scriptie, voor de bijscholingscursus die ze over dit onderwerp volgde. Ik vond het goed. Was haar dankbaar voor haar inzet. Niet kort erna, na het succesvol afronden van haar scriptie , gaf ze aan dat onze dochter te veel aandacht kostte.
In december werd dus besloten dat ze naar het speciaal onderwijs zou gaan.
Ze leerde lezen. Met oefenen. Veel oefenen. Eindeloos heb ik met haar gezeten. Maar dat niks vanzelf zou gaan was al duidelijk. Op de vorige school was ik eens naar school geroepen omdat de juf aldaar dacht dat er een klein wonder was gebeurd: onze dochter las ineens ‘de kleine kapitein’ achter elkaar voor! De juf wilde het me demonstreren… ik zag de ogen van mn dochter afdwalen en ik realiseerde me dat we een luister cd hadden thuis. Halverwege de tekst besloot ik rustig de bladzijde om te slaan: mijn dochter blikte of verbloosde niet maar las keurig verder zonder de juiste text. Toen wist ik dat we niet alleen visueel maar ook auditief dingen moesten gaan aanbieden. Helaas….in het schoolsysteem is lezen nog altijd veel belangrijker dan heel goed luisteren.
Soms zaten we met 5 volwassenen sterk een uur te praten over de leesdoelen etc. Dan dacht ik als we nou ieder apart een uur met haar gingen oefenen was ze een stuk verder. Maar goed …uiteindelijk leerde ze lezen..goed lezen, werd er verzot op… las alles wat los en vast zat, vooral griezelverhalen en geschiedenis hadden haar aandacht..
Het SBO ging eigenlijk best aardig. Op wat kleine frustraties na (waarom een snel vermoeid kind een rekentoets geven na een zwemles waar ze zelf naar toe heen en weer moet lopen? Dat soort onhandige dingen.) Maar ze waren bereid te luisteren en ze leerde er t nodige..
… If a child cannot learn in the way we teach we should teach in the way a child can learn…
Maar het algemene idee bleef dat zij moeilijk leerbaar was . Te traag en op een andere manier dan gebruikelijk .. dus houdt het op.. Ik vocht wat ik kon.. maar ze mocht niet een jaar langer op de lagere school blijven en niet naar het vmbo. Het werd Praktijkonderwijs.
En in plaats van leven om te leren moet ze nu leren om te (over) leven. Vanaf het voortgezet onderwijs wordt nu de nadruk gelegd op het jezelf straks nuttig maken en jezelf kunnen bedruipen. Geweldige docenten laat ik dat voorop zetten..maar het systeem laat haar zakken…Waar haar broer en zussen zich in geschiedenis en taal en biologie verdiepen, leert zij stofzuigen en afrekenen en tostis bakken. Een voorbereiding op het leven in de praktijk. Een hele dag per week heeft ze nu praktijk.. lopen naar de winkel.. en terug .. staan achter de aanrecht.. achter de kassa.. ja rekenen in praktijk is leuk.. voor een keertje zou ik zeggen… sommigen varen er heel wel bij en het is zeer nuttig, praktisch gezien, en ze geniet ervan en ze leert er ook zeker van, begrijp me niet verkeerd. Maar ook zonde van bepaalde energie.. gemiste kansen…
Ik snap niet waarom als je op je dertiende pas op groep 5 niveau bent, je niet volop door mag met groep 6 stof. Temeer ze de interesse wel heeft. Liever had ik dat ze tot haar achttiende zo geschoold werd dat ze in ieder geval de basisschoolstof beheerst. Dan leer ik haar daarna zelf wel afwassen. Maar dat past niet in het standaard systeem dat gericht is op hoe het vaak standaard werkt. Je doet of iets met je hoofd of iets met je handen .. en liefst zo rap mogelijk. Er is geen tussenvorm… geen school middenin…Dus regel ik nu zelf lesmateriaal en ga zelf met haar aan de slag. Als zij al mijn ooms en tantes bij naam weet (en geloof me dat zijn er echt heel wat) dan kan ze ook de hoofdsteden van Europa leren. Nee misschien niet direct nuttig en toepasbaar in de praktijk.. niet handig voor later….maar dat is de scheikunde van mijn andere dochter ook niet per definitie. Ze geniet ervan! En niet haalbaar? Zoals we thuis grappen: laat een beperking nooit een reden zijn geen Engels te leren..kinderen met een beperking in Engeland lukt dat tenslotte toch ook?
De plicht om te leren zou twee kanten op moeten werken
Ik weet dat ik als moeder de schijn tegen heb.. “mevrouw niet ieder kind doet gymnasium en dat hoeft u helemaal niet erg te vinden hoor ” hoorde ik al vaak. Denigrerender kan je het als moeder niet krijgen. Het gaat mij niet om gymnasium.. ik wil niet perse dat mijn kind een diploma haalt. Nee zelfs die eindstreep van groep 8 is fictief..Ik wil dat mijn kind de rijkdom van kennis mag ervaren..De luxe van Leren!! het plezier in het verrijken van je rugzak met andere dingen dan dossiers over je gezondheid…. Informatie en uitleg krijgen.. zonder dat het direct zichtbaar nut heeft… dat ze net als haar andere zussen en broer de plicht tot leren mag ervaren als een gunst. Dat haar leerplicht ook haar leerrecht is. Ik leerde haar altijd om nooit nooit op te geven, om hoe traag en met hoeveel moeite ook, toch te pogen -vaak letterlijk- de volgende stap te zetten. Het doet pijn te zien dat het onderwijssysteem haar inmiddels wel opgaf.
UPDATE sept 2015
Na een half jaar thuiszitten, veel zoeken, proberen, verdriet, afwijzing, tijdverlies en vechten en ouders die hemel en aarde bewogen is ze ingestroomd in 2 vmbo bij een school die haar een kans wil geven……. vooralsnog met goed resultaat
