Een Olifant, een Nijlpaard,
een Zebra en een Varken…
Welk dier hoort in dit rijtje niet thuis?
Als u iets anders heeft gekozen dan het varken, is dat fout. Ja ook als u als argument aanvoert dat de zebra als enige strepen heeft en de olifant als enige aan de evolutie een zeer lange neus heeft overgehouden. Gewoon keihard fout. Gezakt. Er is maar één juist antwoord in de standaard kleutertoets. Het antwoord dat een systematisch denkende kleuter oordelend op de meest voor de hand liggende indeling zou geven: Het Varken, dat in tegenstelling tot de rest een boerderijdier is.
En is je kleuter dus helaas niet standaard dan heb je dikke pech, want alles binnen het schoolsysteem is ingedeeld op standaard. Vandaar dat men het ook nodig vindt om zo vroeg mogelijk met testen te beginnen. Was de Apgar score vlak na de geboorte (‘score’; alsof het kind zijn best ervoor deed) nog iets dat je in een breder perspectief kon zien, de testen erna zijn dat steeds minder. Want als je kleuter maar vaak genoeg weigert netjes binnen-the-box te denken, zal het uiteindelijk het advies krijgen voor speciaal onderwijs, als in ‘niet-standaard’, met meer speciale zorg om alle creativiteit met kundige begeleiding uit te drijven. Gewogen en te licht bevonden nog voor je vijfde levensjaar. Gezakt, nog voor je kan stijgen.
Mijn haren gingen dan ook recht overeind staan toen de VVD aankondigde dat peutertaaltoets in te voeren. Geen Kleuter maar Peutertoets. Eigenlijk zou je een examen moeten afleggen (liefst schriftelijk) voor je überhaupt de baarmoeder mag verlaten. Eerst checken of je wel standaard in deze wereld past. En niet slagen wordt gestraft: korting op de kinderbijslag. Dit gaf op de webfora en twitter gelijk de reactie dat belonen beter zou werken dan bestraffen. Later bleek de VVD alleen te willen korten als er geen medewerking werd verleend aan bijles.
Nou vind ik het hele concept van de kinderbijslag vreemd en in plaats van een verworven recht zie ik het meer als een extraatje (wat trouwens niet terug te storten is, maar dat even terzijde). Maar goed: belonen is dus beter. Zulke systemen bestaan er voor middelbare scholieren ook al. Bijvoorbeeld Awardys een soort airmiles die je verdient als je bepaalde cijfers haalt. Wellicht een idee dan om kinderbijslag af te schaffen en geld toe te kennen als je peuter slaagt voor zijn toets (“Lieverd, als jijScheveningen goed uitspreekt krijg je misschien nieuwe schoenen”). Dat op zich weer de bizarre situatie oplevert dat je als je bijles accepteert geld toekrijgt.
Natuurlijk begrijp ik het uitgangspunt. Nederlands leren is voor jonge kinderen cruciaal. Zeker voor hen die dat thuis niet vanzelfsprekend meekrijgen. En natuurlijk is het laakbaar dat je als ouders, je kind hier grootbrengend, niet mee wilt werken aan bijles om je kind zich de taal eigen te laten maken. Natuurlijk is zo vroeg mogelijk signaleren en er alles aan doen om kinderen de nodige basis mee te geven niet iets waar je tegen kan zijn. Een gestandaardiseerde basis…
En natuurlijk is het belangrijk dat daar óók op een objectieve manier door anderen mensen dan de ouders naar gekeken wordt. Maar is dit niet iets uit balans?
Een toets, een standaardtoets. Die naam heeft iets onbuigzaams rechtlijnigs en onverbiddelijks. Een toets die peuters laat slagen of peuters laat zakken. Een toets die kinderen indeelt. Niet op de informele manier waarop een juf of meester hiaten in de taalontwikkeling zou signaleren en daarmee direct aan de slag zou gaan, maar door middel van een standaardtoets. Een examen. Met keiharde targets voor peuters. Op alle scholen…Standaard… Welk kind hoort in dit rijtje niet thuis…
Lieke@BalanceBabes.com