waarom leerplicht twee kanten op zou moeten zijn

learnOp de Passend Onderwijs Parade in Zuid Holland 19 maart 2014 mocht ik drie keer een mooi verhaal houden over de toekomst van het onderwijs. Over onder andere de plek van techniek, internet en social media daarin. Maar er was ook de vraag of ik mijn persoonlijke ervaring met het passend onderwijs wilde delen. Daar heb ik over getwijfeld… Ik schreef ooit al wat columns en verder wil ik mezelf niet teveel profileren als gefrustreerde moeder. Maar al ontkom je aan dat laatste uiteindelijk niet, besloot ik dan toch wat van mijn ervaring te delen.  Een lang verhaal (voor hen die mn columns lazen met herkenbare stukken 😉 maar bij lange na niet compleet. Veel frustraties (de objectieve als ook de emotionelere) over onwil, tegenwerking, botheid etc heb ik weggelaten om er zo veel mogelijk een ‘nuchter’ document van te maken.

Van mijn vier kinderen zijn er 3 die heel makkelijk nieuwe leerstof opnemen. Omdát ze zo snel leren krijgen ze daar heel lang de tijd voor… wel  tot voorbij hun 20ste zullen er alle mogelijkheden zijn met hun neus in de boeken te zitten.

Van mijn vier kinderen is er 1 die met moeite nieuwe leerstof opneemt.  Omdát ze zo langzaam leert,krijgt ze daar maar heel beperkt tijd voor… al vanaf haar 13e zijn de boeken grotendeels ingeruild voor praktijklessen

Welk dier hoort er niet bij?.. vroeg de kleutertoets haar ooit:  een olifant, nijlpaard, zebra of varken? Omdat zij niet het onderscheid in soort dier maakte (varken is immers een  boerderijdier) maar onderscheid in print (een zebra is de enige met strepen) werd het fout gerekend. Het werd het begin van een lange reeks problemen die uiteindelijk de gang naar het speciaal onderwijs inluidde. Ze had een bindweefsel aandoening en dus veel last met de fijne motoriek, was snel moe en had daarbij laag functionerend asperger zo werd ons verteld. Op de reguliere school was geen plek voor haar. Zeker niet op deze. Het was een te grote belasting voor de docenten om zo’n kind erbij te hebben. Ze had er een geweldige externe remedial teacher gehad, (er bestaan geen goede of slechte scholen  slechts goede of slechte docenten)  Verder was er  slecht  één juf die op een gegeven moment een  diepere interesse in haar en haar problematiek toonde. Die graag met haar wilde werken. Na een paar weken waarin ze ons van alles had gevraagd en onze dochter een paar keer had geobserveerd etc  vroeg ze of het goed was dat ze  de informatie over onze dochter gebuikte voor haar scriptie, voor de bijscholingscursus die ze over dit onderwerp volgde. Ik vond het goed. Was haar dankbaar voor haar inzet. Niet kort erna, na het succesvol afronden van de cursus , gaf ze aan dat onze dochter te veel aandacht kostte.

In december werd dus besloten dat ze naar het speciaal onderwijs zou gaan.  De relatie met het bestuur en de school was om verschillende redenen  inmiddels volledig verstoord. (Reacties van sommige mede ouders zal ik u omwille van tijd en goed sfeer besparen). En daar ze haar ook liever niet aan de cito’s mee lieten doen, zat dochterlief een paar weken thuis voor ze op haar nieuwe school kon beginnen. Er was nog wat gesteggel over de rugzak ( de nieuwe school vond logischerwijs dat ze, omdat ze halverwege het jaar kwam de helft mochten hebben  terwijl de oude school het liever hield omdat het al in de financiële  planning was meegenomen). Maar daarna ging ze vol  goede moed naar de nieuwe school.  Terwijl ondertussen ook het lange traject van artsen, onderzoeken en vervolgens allerhande therapeuten werd ingegaan.

En daarbij het traject van het revalidatiecentrum, het verdient een aparte vermelding, omdat  ik me er verbaasde over het kennelijk net nieuw ingevoerde systeem, waar niet ouders maar kinderen zelf hun pijn punten mochten aangeven alsook de wenselijkheid van het verbeteren  ervan ( ja in die termen) en dan op een schaal van 1 tot 10. Dit resulteerde erin dat er met mijn 6 jarige niet begonnen werd met veters strikken, ritsen dichtdoen of met bestek eten maar  het leren knikkeren… niet dat ze op t plein enige interesse in de anderen toonden (ook na de oefensessies niet) maar kennelijk had zij aangegeven dat te willen en dus werd dat geoefend.

De column die ik ooit over haar gang naar de andere school schreef:
Drie briljantjes en een verborgen parel…
“Mam, ik denk niet dat ik ooit nog gewoon 
hier bij de anderen op school kom. Denk jíj het wel?”
Met in onbekende verten starende ogen kijkt ze me toch vreemd dringend aan. Haar stem klinkt afgekneld. We staan midden op het schoolplein van haar zussen en broer. Om me heen zie ik hoe bekende en onbekende ouders zich naar hun fietsen en auto’s haasten na hun kinderen gedag te hebben gezwaaid.
“We hebben wel heel hard gevochten hè? Dát telt” zeg ik, na een stilte die ik mezelf met geweld dwing te doorbreken. In een dappere poging er een positieve draai aan te geven.
Terwijl achter mijn ogen alle indrukken, twijfels en afwegingen van de laatste jaren in vloeibare vorm klaar staan om het laagste punt op te zoeken. Maar zo’n doorbrekende dam, een dergelijk dieptepunt, is op een vol schoolplein, met haar naast me geen optie.
Ruim drie jaar geleden vertrok ze, met de ijdele hoop dat als ze genoeg ontwikkelingssprongen zou maken, ze wellicht weer bij haar zus aan kon haken. Op díe school waar het, in tegenstelling tot haar eigen school, barst van de verjaarspartijtjes die gevierd worden en de speelafspraken na schooltijd. Die school die zoveel dichter bij is dan die van haar. Waar mama zoveel meer mensen kent dan op de school waar zij nu zit. 1 maximaal 2 jaar zal ze daar nog zitten. Dáár. Want hier redt ze het niet. Toen niet en nu niet. Elke ochtend eiste ze dat ze mee het schoolplein op mocht de anderen wegbrengen. Als ik in de school verdween om de jongste bij de juf af te leveren, bleef zij liever op het schoolplein. Ze liep rondjes, terwijl ze licht in zichzelf zong of mompelde, op weg naar een onbereikbaar doel.
Alsof ze er zeven keer omheen wilde lopen.
“Ik zou best graag op deze school zitten” zei ze soms als ik naar buiten kwam. Maar wanneer ik dan, op weg naar haar eigen school, probeerde er dieper op in te gaan, gaf ze die glazige blik en nauwelijks respons. Waarmee haar opmerking meer op een losse gedachte leek dan een diepere wens.
Maar nu met deze vraag gunt ze me een kleine blik recht in haar diepste verlangens.
En ik? Ik vertel haar dat ze hard heeft gevochten. Há, alsof ze dat zelf niet weet. Dat weet ze beter dan ik. En ook dat dát hier niet telt. Toen niet en nu niet. Haar openheid in die kwetsbaar gestelde vraag verdient het niet met een goedmakertje weggestuurd te worden. Laf ben ik vaak genoeg geweest. Deze zin is niet genoeg dit keer. Ongeacht wat ze er echt helemaal van zal beseffen. Ik pak haar hand. Ze voelt de spanning van het moment en kijkt me zowaar alert aan als ik tegen haar begin te praten:
“Nee lieverd, we hebben heel hard gevochten en je zal zien dat je dat heel veel fijns oplevert. Maar nee… ik denk niet dat je ooit nog gewoon hier bij de anderen op school komt.”

Ze leerde lezen. Met oefenen. Veel oefenen.  Eindeloos heb ik met haar gezeten. Maar dat niks vanzelf zou gaan was al duidelijk.  Op de vorige school was ik eens naar school geroepen omdat de juf aldaar dacht dat er een klein wonder was gebeurd: onze dochter las ineens ‘de kleine kapitein’ achter elkaar voor! De juf wilde het me demonstreren… ik zag de ogen van  mn dochter afdwalen en ik realiseerde me dat we een luister cd hadden thuis.  Halverwege de tekst besloot ik rustig de bladzijde om te slaan: mijn dochter blikte of verbloosde niet maar las keurig verder zonder de juiste text. Toen wist ik dat we niet alleen visueel maar ook auditief dingen moesten gaan aanbieden. Helaas….in het schoolsysteem is lezen nog altijd veel belangrijker dan heel goed luisteren.

Zonder er een klaagverhaal van te willen maken heb ik me dikwijls verbaasd over de enorme hoeveelheid gesprekken en papieren.

Soms zaten we met 5 volwassenen sterk een uur te praten over de leesdoelen etc. Dan dacht ik als we nou ieder apart een uur met haar gingen oefenen was ze een stuk verder. Maar goed …uiteindelijk leerde ze lezen..goed lezen, werd er verzot op… las alles wat los en vast zat, vooral griezelverhalen en geschiedenis hadden haar aandacht..

Maar die papierdruk wb dossiers is een dingetje…net als zo’n rugzak aanvraag. Mappen vol heb ik.. een hele eigen plank heeft ze.
Een grote rij dikke, héle dikke, rode mappen. Ze staan daar eindeloos onaangeroerd. Omdat ik er niet in wil kijken. Teveel papierwerk zit er in. Het kan drastisch uitgedund. Maar ik wil het niet uitzoeken. Kan het niet. Kinderachtig, ik weet het, maar ik wil er niet mee bezig zijn.
Dit jaar moest het. Want iedere zoveel jaar verlangt de overheid dat ik hen bewijs lever dat ook deze periode er zich geen onverwacht wonder heeft voorgedaan. Dat mijn dochter nog steeds extra hulp en extra zorg nodig heeft. Dan moet zij opnieuw gezien worden en dan moeten alle uittreksels en verslagen en beoordelingen weer netjes gebundeld aangeleverd. Dan wordt er gekeken naar de herindicatie van ‘het rugzakje’

Alle bagage die ze in haar leven meekreeg zit in dat rugzakje…de tabbladen met fysio, psycho, ergo , logo en andere therapeuten. De leerweg coördinator, de ambulant begeleider, intern begeleider. De doelstellingen, behandelplan, begeleidingsplan, leerplan.

De arts-bezoeken, medische tijdbalk, de intakes, de neurologie-roosters, de gespreksverslagen, de observaties, de evaluaties, de IQ testen, het absentie overzicht van school (hoe meer je tijdens schooluren een arts bezoekt, hoe meer gedwongen schooluitval en dus meer kans op toewijzing ‘rugzakje’ vertelde iemand me ooit… terwijl ik juist zo mijn best had gedaan artsen buiten school om te plannen). Eindeloze invullijsten met vragen ook. Oneindig. Steeds dezelfde vragen. De concrete: hoe was de bevalling? Hoeveel broers en zussen heeft ze? Wanneer kwam de eerste tand?… Maar ook de minder duidelijke vragen:.. “heeft last van het feit dat hij /zij meer besef krijgt van het feit dat hij /zij ….” En dan de keuze uit ja/nee/soms/een beetje/vaak/altijd… Ik was na drie vragen altijd volledig de weg kwijt.

De beoordelingen. Eindeloze A4-tjes met alle aandachtspunten en zwakke punten keurig opgesomd. Alles wat er niet functioneert en niet zou deugen aan mijn lieve kleine mooie meisje. Alles waarin ze achterblijft, waar ze op uitvalt, wat haar niet lukt… netjes uitgewerkt. Ooit vroeg ik een ‘peut’ of ze in plaats van zo’n heel pakket niet gewoon 1 A4 kon geven met wat mijn dochter WEL kon, waar haar kracht lag, zodat ik me dan dáárop kon richten. Het bleef lang stil. Uiteindelijk zei ze dat ze daar niet over had nagedacht, maar dat daar ook niet de focus moest liggen. Het was immers belangrijk dat ze zoveel mogelijk ‘normale’ vaardigheden zou gaan beheersen en indien dat niet lukte, zou leren omgaan met aanpassingen.

Ik zie de folder er tussen zitten met driewielfietsen. De brief van het revalidatie centrum erachter waarin ze melden dat ik de hoop op zelfstandig fietsen moet laten varen. Ik was een te streberige moeder en moest niet te veel van haar verlangen….Ze had aangegeven bang te zijn en niet te willen en durven. Ze kon het niet….Ik zie de bon van haar nieuwe fiets die ik er als stille daad van verzet aan vast niette, nadat ik haar in de vakantie waarin de brief binnenkwam zelf  (succesvol!) leerde fietsen door op de Veluwe eindeloos achter haar aan te hollen. Ik wist dat ze bang was, dat het moeilijk .. heel misschien inderdaad onmogelijk was, maar ook dat ze zo graag wilde, diep van binnen…zeker nu haar zusje het ging leren…..Ze wilde diep van binnen zo graag…ik gunde het haar zo

Mam .. als iedereen me nou ziet vallen?  vroeg ze me met angstige smekende ogen…. Dan moet je zorgen dat iedereen je ook weer ziet opstaan.. niet alles lukt zomaar en misschien lukt het niet.. dat kan je niet helpen.. maar dat je het niet eens echt probeert is enkel en alleen je eigen schuld! ….. hard was ik.. met goed voor haar verstopt gehouden angst…Ik herinner de kramp rond mijn hart… de twijfel tussen haar in haar recht laten .. haar onmacht accepteren en laten voelen dat het ok was en heus goed genoeg… of haar juist steunen..aanmoedigen.. motiveren (wat is psyschische dwang?) om het onderste uit de kan te halen…. ….wat als ik haar in het diepe gooide.. en ze echt niet bleek te kunnen zwemmen…. Als ik haar ‘dwong’en het niet lukte….Als ze zou vallen..hard vallen .. waren niet alleen de schrammen op haar knie ..maar ook het litteken op haar ziel op mijn rekening

Eén van de moeilijkste beslissingen in t leven
is die van loslaten of harder proberen

Het lukte haar…. Ze fietste… en was zo trots en blij…
De kracht van de geest, van de wil en van een positieve instelling en plezier is onvoorstelbaar groot. Onderschat die niet.

Soms moet je dromen in durven ruilen voor toekomst.

We vochten ook voor andere zaken bij mijn dochter om uiteindelijk te concluderen dat je hoezeer doorzettingsvermogen en vasthoudendheid ook te prijzen zijn, je ook moet weten wanneer je een andere route moet kiezen. Soms is het niet de wil maar de kracht die ontbreekt. Dan moet je niet sterker maar slimmer zijn dan het lot. Dat is niet noodzakelijkerwijs opgeven. Dat is simpel een verstandige omweg maken naar de toekomst.

Maar fietsen kon ze al deed het mijn  vertrouwen in de expertise vd deskundigen geen goed

ik kom in haar rugzak dossier ook de bladen tegen met extra schrijfoefeningen die ik zelf uitvergroot uitprintte voor haar. De leesbladen. De eindeloze reeksen van tafelsommen. De rapporten van school. De brief met de verwijzing naar speciaal onderwijs. De toelichting van de ouderraad.

Ik zie in de artsen map de foto’s van haar die ik er zelf demonstratief in deed omdat ik vond dat deze ‘patiënt’ een gezicht moest hebben. Dat de arts die het las, moest weten wie ze was. Hoe raar hij mij daardoor ook vond…

images

Het SBO ging eigenlijk best aardig. Op wat kleine frustraties na (waarom een snel  vermoeid kind een rekentoets geven na een zwemles waar ze zelf naar toe heen en weer moet lopen? Dat soort onhandige dingen.) Maar ze waren bereid te luisteren en ze leerde er t nodige.. Tijdens de eindmusical verbaasde ze vriend en vijand door een hele lange lap tekst feilloos uit het hoofd voor te dragen. ( ja ik geef toe ik had hem op voorgelezen en op cd gezet omdat ik ook zo de tafels er enigszins in had gekregen)

If a child cannot learn in the way we teach we should teach in the way a child can learn…

Maar het algemene idee bleef dat zij moeilijk leerbaar was . Te traag  en op een andere manier dan gebruikelijk .. dus houdt het op.. Ik vocht wat ik kon.. maar ze mocht niet een jaar langer op de lagere school blijven en niet naar het vmbo. Het werd Praktijkonderwijs. Na twijfel tussen autisme en lichamelijke uitdagingen werd gekozen voor een cluster 3 school.

En in plaats van leven om te leren  moet ze nu leren om te (over) leven. Vanaf het voortgezet onderwijs wordt nu de nadruk gelegd op het jezelf straks nuttig maken en jezelf kunnen bedruipen. Geweldige docenten laat ik dat voorop zetten..maar het systeem laat haar zakken…Waar haar broer en zussen zich in geschiedenis en taal en biologie verdiepen, leert zij stofzuigen en afrekenen en tostis bakken.  Een voorbereiding op het leven in de praktijk. Een hele dag per week heeft ze nu praktijk.. lopen naar de winkel.. en terug .. staan achter  de aanrecht.. achter de kassa.. ja rekenen in praktijk is leuk.. voor een keertje zou ik zeggen… sommigen varen er heel wel bij en het is zeer nuttig, praktisch gezien, en ze geniet ervan en ze leert er ook zeker van, begrijp me niet verkeerd. Maar ook zonde van bepaalde energie.. gemiste kansen…

Ik snap niet waarom als je op je dertiende pas op groep 5 niveau bent, je niet volop door mag met groep 6 stof. Temeer ze de interesse wel heeft. Liever had ik dat ze tot haar achttiende zo geschoold werd dat ze in ieder geval de basisschoolstof beheerst. Dan leer ik haar daarna zelf wel afwassen. Maar dat past niet in het standaard systeem dat gericht is op hoe het vaak standaard werkt. Je doet of iets met je hoofd of iets met je handen .. en liefst zo rap mogelijk.  Er is geen tussenvorm… geen school middenin…Dus regel ik nu zelf lesmateriaal en ga zelf met haar aan de slag. Als zij al mijn ooms en tantes bij naam weet (en geloof me dat zijn er echt heel wat) dan kan ze ook de hoofdsteden van Europa leren.  Nee misschien niet direct nuttig en toepasbaar in de praktijk.. niet handig voor later….maar dat is de scheikunde van mijn andere dochter ook niet per definitie. Ze geniet ervan! En niet haalbaar? Zoals we thuis grappen: laat een beperking nooit een reden zijn geen Engels te leren..kinderen  met een beperking in Engeland lukt dat tenslotte toch ook?

De plicht om te leren zou twee kanten op moeten werken

Ik weet dat ik als moeder de schijn tegen heb.. “mevrouw niet ieder kind doet gymnasium en dat hoeft u helemaal niet erg te vinden hoor ” hoorde ik al vaak. Denigrerender kan je het als moeder niet krijgen. Het gaat mij niet om gymnasium.. ik wil niet perse dat mijn kind een diploma haalt. Nee zelfs die eindstreep van groep 8 is fictief..Ik wil dat mijn kind de rijkdom van kennis mag ervaren..De luxe van Leren!!  het plezier in het verrijken van je rugzak met andere dingen dan dossiers over je gezondheid…. Informatie en uitleg krijgen.. zonder dat het direct zichtbaar nut heeft… dat ze net als haar andere zussen en broer de plicht tot leren mag ervaren als een gunst.  Dat haar leerplicht ook haar leerrecht is. Ik leerde haar altijd om nooit nooit  op te geven, om hoe traag en met hoeveel moeite ook, toch te pogen -vaak letterlijk-  de volgende stap te zetten. Het doet pijn te zien dat het onderwijssysteem haar inmiddels wel opgaf.

 

melvin (1)

Dit bericht is geplaatst in Blog, Lieke Lamb, personal met de tags , , , , , , , , , , . Bookmark de permalink.

Reacties zijn gesloten.